الف) کانالهای آبرسانی:

حفر چندین کانال آبرسانی برای انتقال آب گرگانرود به سمت خندق دیوار بزرگ گرگان و قلعه های نظامی جهت آبگیری خندق ها در مواقع لزوم، تولید خشت، تهیه ملات گل و سایر مصارف دیگر در امتداد دیوار بزرگ گرگان از اقدامات اساسی ساسانیان و مدیریت منابع آبی در ساخت استحکامات نظامی دشت گرگان است. بیشتر کانالهای آبرسانی از جهت جنوب به شمال به طول متوسط 1 تا چندین کیلومتر، عرض متوسط 30 الی 35 متر و عمق متوسط 3 الی 5 متر در امتداد گرگانرود جانمایی و حفر شده اند و بر اساس شواهد باستان شناسی بیشتر کانالهای آبرسانی در چندین نوبت لایروبی شده اند. جالب توجه اینکه این کانالهای آبرسانی در امتداد گرگانرود و دیوار بزرگ گرگان هنوز قابل مشاهده است.

ب) سد گرکز:

دانش مهندسی مدیریت آب و ساخت بند و سد در زمان ساسانیان بر کسی پوشیده نیست و افتخاری است که در پهنه سرزمین ایران همچنان قابل مشاهده است. احداث سد خاکی معروف به گرکز بر روی گرگانرود به طول تقریبی 1000 متر و ارتفاع 20 متر و عرض مقطع 30 متر به منظور هدایت آب گرگانرود از طریق کانال آبرسانی به سمت خندق دیوار بزرگ گرگان یکی از ارزش های برجسته دانش سدسازی ساسانیان در ایالت گرگان است. شوربختانه بر اثر طغیان گرگانرود در گذشته های بسیار دور 300 متر از طول و دهانه اصلی سد گرکز تخریب و بقایای پایه آجری دهانه سد در بستر فعلی گرگانرود مدفون شده است.

سد گرکز، شهرستان گنبد کاووس

سد گرکز، شهرستان گنبد کاووس