میراث فرهنگی هر کشور از اساسی‌ترین ارکان تحکیم هویت، ایجاد خلاقیت و خودباوری ملی است. پژوهش در زمینه‌های مختلف آن موجب روشن شدن ابهامات تاریخی، شناخت ارزش­‌های حاصل از میراث طولانی جامعه و تسریع در شناخت ارزش‌های نهفته در میراث فرهنگی هر کشور می‌شود. همگام و هماهنگ با درك روزافزون جامعه جهاني از اهميت ميراث فرهنگي و با تدوين قوانين، مقررات و آيين‌نامه‌هاي ملي ناظر بر حفاظت از ميراث فرهنگي، و نيز پذيرش منشورها، كنوانسيون ها و شیوه نامه ‌هاي بين‌المللي مرتبط با موضوع حفظ میراث فرهنگی و با شکل گیری انجمن ها و سازمان‌هاي مردم نهاد، پژوهش، حفاظت، معرفي و آموزش ميراث فرهنگي در دستور كار جامعه بین المللی قرار گرفت.

با تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در تاریخ 10/05/1398 و موافقت شورای نگهبان، روند اجرایی تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آغاز شد و رییس جمهور دکتر علی اصغر مونسان آخرین رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را به عنوان سرپرست و پس از آن به عنوان اولین وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به مجلس معرفی کرد.

بر اساس این مصوبه از زمان تصویب این قانون، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با تمامی اختیارات و وظایفی که به موجب قوانین و مقررات در مواردی که مغایر شرع نیستند، با رعایت بند د ماده ۲۹ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 08/07/1386 با اصلاحات و الحاقات بعدی و بند الف ماده ۲۸ قانون برنامه پنج ساله و بدون توسعه تشکیلات و افزایش نیروی انسانی به وزارت میراث، گردشگری و صنایع دستی تبدیل شد.

دفتر امور پایگاهها به عنوان یکی از زیرمجموعه های حوزه معاونت میراث فرهنگی بصورت اختصاصی مدیریت  بناها، بافت ها، مجموعه و محوطه های فرهنگی، تاریخی، میراث های طبیعی و معنوی را در قالب پایگاه های جهانی و ملی عهده دار است. هسته اولیه پایگاهها در قالب پایگاههای باستان شناسی همچون شوش، تخت جمشید، هگمتانه، سیلک و ... حدود یک قرن پیش شکل گرفت. پس از اتمام جنگ تحمیلی گسترش پایگاهها در دهه 1370 آغاز شد. تفکیک پایگاهها به صورت ملی و جهانی طی سال های 1387 تا 1391صورت گرفت و پس از آن در سال 1392 مورد بازنگری و ساماندهی مجدد قرار گرفت. در حال حاضر 92 پایگاه ملی و 24 پایگاه جهانی در قالب 46 مکان در کشور در حیطه پژوهش، حفاظت، معرفی و مرمت به صورت چند رشته ای فعالیت دارند.

دفتر امور پایگاهها براساس رسالت وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری (در اجرای مواد 29 و 31 قانون مدیریت خدمات كشوری) و تبصره 3 ماده 57 قانون برنامه پنجم توسعه- مصوبه هیات محترم وزیران به شماره 2/8225 ت46773هـ مورخ 17/3/1391 مورد تأیید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور، معاونت نوسازی و تحول اداری، دفتر امور ساختارهای نظام اداری؛ قرار گرفت و در آذرماه 1391، وظایف دفتر امور پایگاه ها در 20 بند تهیه، تدوین و ابلاغ شده است. پایگاه های میراث جهانی و ملی در چهارچوب مدیریت یکپارچه و نظام مند با بهره مندی از ظرفیت ها و توان علمی و تخصصی، ضمن ارتقاء حفاظت و صیانت از اصالت، تمامیت و ارزش‌های برجسته آثار فرهنگی- طبیعی پایگاه‌ها، زمینه‌ی ترویج و انتقال آن به نسل‌های آینده را فراهم خواهد کرد.